یکی از موارد مهم و حساس در ساختمان‌سازی که باید طبق اصول خاصی انجام شود، سیم کشی برق است. کار سیم کشی باید طبق استاندارهای سیم کشی انجام شود، چراکه هر نوع اهمال‌کاری در این کار می‌تواند ضررهای مالی و جانی جبران نشدنی را در پی داشته باشد. علاوه بر سیم کشی برق باید برای تلفن‌های ثابت هم سیم کشی خاصی انجام شود که معمولاً از نوع سیم‌های فویل دار ۴ رشته‌ای هستند.
یکی از مسائلی که باید در استاندارهای سیم کشی به آن توجه کرد این است که باید با کمک نقشه استاندارد که به‌وسیله مهندسان برق درست‌شده است انجام شود. ولی قبل از این‌که نقشه سیم کشی را طراحی تنظیم کنید باید مسائلی مثل نوع ساخت، زیرساخت ساختمان، مدل سقف، نوع ساخت‌وساز دیوار، نوع ساخت کف و غیره در نظر گرفته شود. همچنین از دیگر عوامل اثرگذار در استاندارهای سیم کشی می‌توان به فاصله و مکان کلید پریزها، ظرفیت فیوز ساختمان، سطح مقطعی سیم‌های موردنیاز و غیره اشاره کرد.
بهتر است بدانید که خرید تابلو برق ساختمانی به خاطر مزیت‌های خاص خود و حفاظت از سیستم سیم کشی و تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی متصل به آن جزو موارد مهم دراین‌باره محسوب می‌شود و پیشنهاد می‌کنیم تهیه و استفاده از آن را جزو اولویت‌های اصلی خود قرار دهید. در ادامه استاندارهای سیم کشی ساختمان را بررسی می‌کنیم، با ما همراه باشید.
روش‌های مختلف سیم کشی برق ساختمان
درباره اصول برق‌کشی و سیم کشی ساختمان‌ها بهتر است بدانید که به‌صورت کلی دو روش رایج برای انجام دادن تأسیسات الکتریکی در ساختمان وجود دارد. این دو روش سیم کشی روکار و سیم کشی توکار است که در ادامه به معرفی این دو می‌پردازیم:
۱. سیم کشی روکار
در سیم کشی روکار همه سیم‌ها بر روی بخش خارجی یا همان بیرونی دیوارها تعبیه و نصب می‌شوند. همچنین در حالت معمول برای درست کردن شکل ظاهری بهتر سیم‌ها و جلوگیری از مشکلات دیگر، سیم‌ها را از داخل لوله‌های مخصوص این کار یا داکت های سفیدرنگ عبور می‌دهند. این کار به این دلیل انجام می‌شود که روند سیم کشی بانظم بیش‌تری انجام شود. البته می‌توان گفت سیم کشی روکار در مقایسه باسیم کشی توکار جلوه ظاهری نامرتب‌تری دارد و باعث خدشه‌دار شدن ظاهر ساختمان می‌شود، هرچند سیم کشی روکار نیز مزیت‌های خاص خود را دارد برای مثال تعمیر و نگه‌داشتن سیم‌ها و میزان دسترسی تعمیرکار به سیم‌ها در این مدل بهتر از مدل سیم کشی توکار است.
۲. سیم کشی توکار
در سیم کشی توکار هیچ نوع سیمی در ظاهر نما مشاهده نمی‌شود و حتماً باید قبل از ساخت نمای ساختمان کار سیم کشی توکار را به اتمام رسانده و بعدازآن اقدام به نماسازی ساختمان کنید. همچنین در بیشتر مواقع در این مدل سیم کشی نیز مثل سیم کشی روکار برای بالا بردن نظم سیم‌ها و افزایش محافظت از آن‌ها، سیم‌ها را از داخل لوله‌های مخصوص یا داکت های سفید عبور می‌دهند. بزرگ‌ترین مسئله و مشکلی که در سیم کشی توکار وجود دارد این است که اگر احیاناً احتیاج به تعمیر یا تعویض سیم کشی ساختمان داشته باشید باید دیوار بخش‌های مربوط به آن را به‌کل تخریب کنید تا بتوانید به سیم‌ها دسترسی داشته باشید.
استانداردهای سیم کشی ساختمان
استاندارهای خاصی برای سیم کشی در ساختمان‌ها تعریف‌شده است که باید به آن‌ها توجه کرده و رعایت کنید. این استاندارهای خاص عبارت‌اند از:
- همه سیم‌کشی‌های داخل ساختمان، چه روکار و توکار باید از درون لوله‌های مخصوص سیم کشی یا تراکینگ ها عبور داده شوند.
- اندازه قطر درونی لوله در مقایسه با دسته سیم در کمترین حالت باید 1.3 باشد.
- لوله‌ها در زمان لوله‌کشی برق ساختمان باید در زمان نصب خالی باشند و سیم و کابل‌ها بعد از کامل شدن لوله‌کشی داخل آن‌ها قرار داده شوند.
- مدارهایی که در زیر کف ها قرار می‌گیرند باید با استفاده از لوله‌های فولادی یا پلاستیکی اجرا شوند.
- بست های لوله در سیم کشی روکار باید از نوع دو پیچه باشند به‌طوری‌که لوله با دیوار یا سقف تماسی نداشته باشد و در کمترین حالت دارای 6 میلی‌متر فاصله باشد.
- در طول هر بخش از لوله‌کشی که بین جعبه‌تقسیم یا تجهیزات شبیه قرار دارد نباید بیشتر از چهار خم 90 درجه وجود داشته باشد.
- استفاده کردن از لوله بر در لوله‌کشی‌ها مجاز نیست. لوله‌ها باید با کمک اره بریده‌شده و بخش‌های تیز آن نیز صاف شوند.
- عوض کردن نوع لوله بدون قرار دادن نوعی جعبه در جای تغییر آن مجاز نیست.
- وصل شدن لوله‌کشی به دستگاه‌های لرزشی مثل موتور باید با استفاده از لوله‌های فولادی قابل منعطف با بوش مناسب که در کمترین حالت دارای 20 سانتی‌متر باشد.
- سیم‌های مورداستفاده در سیم کشی باید تا سطح 10 میلی‌متر مربعی از نوع تک مفتولی با عایق پی‌وی‌سی باشد.
- اتصالات و اشباعات باید با کمک ترمینال‌های پیچی انجام شود.
- انجام دادن سیم‌کشی‌های روکار با استفاده از سیم‌های چندلایه مثل بندهای پلاستیکی، بست های میخی به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.
استاندارد فاصله‌ها در سیم کشی ساختمان
- میزان فاصله کابل‌ها از دیوار حداقل باید دارای ۲ سانتی‌متر باشد.
- فاصله آویز لامپ‌ها از سقف ساختمان باید به‌اندازه 30 الی 50 سانتی‌متر باشد.
- فاصله کلیدهای ساختمانی از کف ساختمان باید بین 110 الی 120 سانتی‌متر باشد.
- فاصله پریزهای مختلف مانند برق، تلفن و آنتن ساختمان از کف باید بین 30 الی 40 سانتی‌متر باشد.
- فاصله پریز از کف حمام حداقل باید دارای 120 سانتی‌متر باشد.
- فاصله پریز از کف آشپزخانه باید بین 60 الی 120 سانتی‌متر باشد.
- فاصله جعبه‌فیوز ساختمان از لوله‌های آب و گاز باید حداقل یک متر و از کف ساختمان بین 150 الی 170 سانتی‌متر باشد.
- فاصله قوطی‌ها از چارچوب ساختمان باید بین 15 الی 25 سانتی‌متر باشد.
- فاصله پنل و آیفون نصب‌شده در ساختمان از کف باید بین 140 الی 150 سانتی‌متر باشد.
- فاصله گوشی آیفون از کف 140 الی 150 سانتی‌متر باشد.
- فاصله پریزها از همدیگر در بیشترین حالت باید ۳ متر و از در باید 1.5 متر باشد.
استاندارد مربوط به کلیدها در سیم کشی ساختمان
درباره فاصله نصب کلید و پریزها از همدیگر و قسمت‌های مختلف ساختمان استاندارهای خاصی وجود دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فاصله کلیدها از کف ساختمان: حتماً باید بین ۱۱۰ الی ۱۲۰ سانتی‌متر باشد.
- فاصله پریزها از کف ساختمان: حتماً باید بین ۳۰ الی ۴۰ سانتی‌متر باشد.
- فاصله پریز از کف در آشپزخانه: حتماً باید بین ۶۰ الی ۱۲۰ سانتی‌متر باشد.
- فاصله پریزها از یکدیگر: در بیشترین حالت باید ۳ متر باشد.
- فاصله پریزها از درب: در کمترین حالت باید ۱.۵ متر باشد.
استاندارد ظرفیت فیوز برای سیم کشی ساختمان
استاندارهای مربوط به ظرفیت فیوز در سیم‌کشی‌های ساختمان عبارت‌اند از:
- ظرفیت فیوز روشنایی باید ۱۰ آمپر باشد.
- ظرفیت فیوز ساختمان باید ۲۵ آمپر باشد.
- ظرفیت فیوز پریزها باید 16 آمپر باشد
- ظرفیت فیوز اصلی و فیوز کولرگازی باید 20 آمپر باشد.
استاندارد لازم برای رعایت سطح مقطعی سیم‌ها در سیم کشی ساختمان
- سیم‌های روشنایی باید دارای سطح مقطع ۱.۵ میلی‌متری باشد.
- سیم‌های پریز ساختمان باید دارای سطح مقطع ۲.۵ میلی‌متری باشد.
- سیم‌های اصلی برق باید دارای سطح مقطع ۴ میلی‌متری باشد.
- سیم‌های کولرآبی باید دارای سطح مقطع ۲.۵ میلی‌متری باشد.
- سیم‌های کولرگازی باید دارای سطح مقطع ۴ میلی‌متری باشد.
سخن پایانی
در این مقاله درباره استاندارد و اصول سیم کشی ساختمان صحبت کردیم. انجام دادن سیم کشی ساختمان یک کار تخصصی محسوب می‌شود که نیازمند تجربه و تخصص بالایی است به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم سیم کشی ساختمان را حتماً با کمک افراد متخصص و فنی انجام دهید. همچنین همان‌طور که گفتیم در سیم کشی ساختمان استفاده از تابلوهای برق، اهمیت و مزایای خاص خود را دارد به همین دلیل استفاده از این دستگاه توصیه می‌شود. برای سفارش تابلو برق ساختمانی در تهران می‌توانید از گروه فنی مهندسی پرشین تکنیک کمک بگیرید.