همانطور که می‌دانید انواع کلید در تابلو برق وظایف کنترل، قطع و وصل، جداسازی و حفاظت را برعهده دارند. به همین دلیل بهتر است با مشخصات، ویژگی‌ها و کاربردهای هر کدام بیشتر آشنا شوید. همه انواع کلیدها بر اساس رنج جریان و نوع حفاظتی که دارند تقسیم‌بندی می‌شوند.
وقتی کار تقسیم‌بندی کلیدها انجام شد، بررسی و انتخاب بهترین گزینه بسیار راحت‌تر می‌شود. انواع کلیدهای تابلو برق کدام‌اند؟ هر کدام از آنها چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟ شناخت آنها چه کمکی به ما می‌کند؟ در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا با انواع کلیدها و کارایی هر کدام بیشتر آشنا شوید.
کلید یا بریکر مینیاتوری (MCB) چیست؟
یکی از انواع کلید در تابلو برق است که به عنوان فیوز مینیاتوری هم شناخته می‌شود. البته استفاده از عنوان فیوز به دلیل یکبار مصرف بودن آن اشتباه است. این نوع کلیدها قابل تنظیم نیستند و جریانات زیر 1000 آمپر را تحمل می‌کنند.
در مواقعی که احتمال ایجاد اضافه جریان وجود دارد، برای محافظت از خطاهای جریان اضافه مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا این کلیدها قدرت قطع کردن 6 تا 10 کیلو‌آمپر را دارند. همچنین بریکر مینیاتوری دوپل در دو حالت، دو فاز و یک فاز به اضافه نول مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این کلیدها در انواع تک پل تا 4 پل در بازار موجود بوده و همه آنها دارای حفاظت هم هستند. همچنین بین تمامی پل‌ها ارتباط وجود دارد و در سفارش تابلو برق ساختمانی، سیم‌کشی و مدارهای روشنایی کاربرد دارند.
کلید مینیاتوری
انواع کلید در تابلو برق؛ آشنایی با کلید خشک یا ایزولاتور
ایزولاتورها یا کلید برق خشک یکی از زیرمجموعه‌های کلید مینیاتوری هستند. تفاوت آنها در نداشتن محافظ می‌باشد. در واقع این کلیدها برای جدا کردن (بریکر) بین بار و کلید مینیاتوری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این کار برای ساده شدن تعمیرات و بازرسی‌های لازم انجام می‌شود. با استفاده از آنها می‌توان راحت جریان برق را قطع و کار تعمیر را انجام داد. به این ترتیب از بروز حوادث غیر قابل کنترل جلوگیری می‌شود.
کلید کمپکت (MCCB) چیست؟
کلید کمپکت یا اتوماتیک یکی از رایج‌ترین و محبوب‌ترین انواع کلید در تابلو برق هستند. به همین دلیل استفاده از آنها روی قیمت تابلو برق تاثیرگذار است. وقتی کابل‌ها با اتصال کوتاه یا اضافه بار مواجه می‌شوند می‌توان از این کلید استفاده کرد.
با توجه به بار سرعت قطعی جریان متفاوت خواهد بود. به همین دلیل در جریانات بالا و ولتاژ ضعیف کاربرد بیشتری دارند. کلیدهای کمپکت برای محافظت در برابر جریان خطا و افزایش دما مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین در انواع مدل‌های چند آمپر تا چند هزار آمپری وجود دارند.
کلیدهای اتوماتیک در انواع تک پل تا 4 پل تولید می‌شوند و بیشتر در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل برای خرید تابلو برق صنعتی در تهران، آشنایی با آنها ضروری محسوب می‌شود. این کلیدها قابلیت مدیریت و کنترل از راه دور را دارند.
کلید برق کمپکت
کلید هوایی (ACB) چیست؟
کلید هوایی که تحت عنوان کلید قدرت هم شناخته می‌شود، یکی از انواع کلید در تابلو برق است. این کلیدها در جریان‌های صد هزار آمپری تا چند هزار آمپری موجود هستند. به دلیل خاموش کردن آرک در محفظه‌ای از خلا به عنوان هوایی شناخته می‌شوند.
در مواقع آستانه قطع یا تاخیر، قابلیت تنظیم بسیار مناسبی دارند. به همین دلیل برای حفاظت از تجهیزات و دستگاه‌های حساس به کار گرفته می‌شوند. قابلیت این را دارند که از طریق شبکه یا از راه دور قطع و وصل شوند.
این کلیدها قدرت قطع و وصل جریانات اتصال کوتاه بسیار مناسبی دارند. به همین دلیل در حفاظت تجهیزات نیروگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بررسی کلید محافظ جان (RCCB)
یکی دیگر از انواع کلید در تابلو برق، کلید محافظ جان است که عملکرد آن با مقایسه جریان نول و فاز انجام می‌گیرد. در واقع وقتی نشت جریان به زمین فاز و نول باهم مطابقت نداشته باشد، کلید محافظ جان آن را تشخیص داده و برای حفاظت از مدار، جریان را در عرض 30 ثانیه قطع می‌کند.
از این کلیدها بیشتر برای حفاظت مدارهایی که جریان بین 10 تا 30 آمپری استفاده می‌شود. البته این میزان جریان بسیار کوچک بوده به طوری که امکان بروز شوک‌های خطرناک را به صفر می‌رساند. این کلیدها با حساسیت بالایی که دارند، هنگام تغییرات بار الکتریکی، باعث شارش جریان به سمت زمین می‌شوند. با انجام سریع این کار، حفاظت از مدار به خوبی انجام می‌شود.
کلید محافظ جان یکی از انواع کلید در تابلو برق است
کلید بار چیست؟
این کلید که با عناوین سوئیچ و کلید مکانیکی هم شناخته می‌شود، قابلیت وصل، قطع و عبور دادن جریان نرمال مدار را داراست. کلید بار در صورت اتوماتیک بودن در انواع دژنکتور و هوایی شناخته می‌شوند.
هر کدام از این کلیدها بر اساس نیاز در تابلو برق نصب می‌شوند. به همین ترتیب انرژی مورد نیاز هر بخش را از خود عبور می‌دهند. کلیدهای بار از نظر عمق نصب، ارتفاع نصب، محل ورود و خروج هادی، میزان فاصله از تجهیزات جانبی و نگهداری باهم تفاوت‌هایی دارند.
انواع کلید در تابلو برق؛ تفاوت کلید و فیوز مینیاتوری
هر دو بر اساس آمپراژ جریان برق تقسیم‌بندی می‌شوند. معمولا مقدار جریان عبوری از هر کدام روی بدنه آنها درج شده است. این میزان نشان دهنده مقدار جریان عبوری از آنهاست که با عنوان جریان نامی هم شناخته می‌شود.
فیوز و کلیدهای مینیاتوری اگر جریان نامی یکسانی هم داشته باشند، دارای ویژگی‌های بسیار متفاوتی هستند. به طور دقیق‌تر محدوده حفاظتی هر کدام از آنها با هم متفاوت هستند. همچنین فیوزها یکبار مصرف هستند؛ در حالیکه کلیدها بارها و بارها قطع و وصل می‌شوند و همیشه مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این وجود استفاده از آنها بر اساس نیاز تابلو برق انجام می‌پذیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر و گرفتن مشاوره می‌توانید با گروه پرشین تکنیک در ارتباط باشید تا بهترین گزینه را انتخاب کنید.
جمع‌بندی
انواع کلید در تابلو برق را می‌توان بر اساس رنج جریان و نوع حفاظتی که انجام می‌دهند دسته‌بندی کرد. با این کار انتخاب و سفارش هر کدام از آنها بسیار ساده‌تر خواهد شد. شناخت این ویژگی‌ها و کاربردهای هر کلید در انتخاب بهترین گزینه نقش مهمی ایفا می‌کند.
در این مطلب انواع کلیدها؛ از جمله محافظ جان، مینیاتوری، کلید بار، کلید هوایی و کمپکت را مورد بررسی قرار دادیم.
سوالات متداول درباره انواع کلید در تابلو برق
- بریکر مینیاتوری چه مقدار جریان را می تواند کنترل کند؟
این کلید ها قابلیت تنظیم ندارند و جریان را تا کمتر از 1000 آمپر می توانند کنترل کنند.
- برای محافظت دربرابر جریان خطا و افزایش دما از کدام کلید در تابلوبرق استفاده می شود؟
کلیدهای کمپکت بهترین گزینه هستند.
- در زمانی که جریان برق در آستانه خطر و تاخیر قرار می گیرد کدام مدل کلید کاربرد دارد؟
کلیدهای هوایی ACB در این مواقع قابلیت تنظیم مناسبی دارند.
- شارش جریان برق به سمت زمین وظیفه کدام کلید در تابلو برق است؟
کلیدهای محافظ جان یا RCCB به دلیل حساسیت بالایی که نسبت به میزان ولتاژ دارند، مورد استفاده قرار می گیرند.
- تفاوت های بار با یکدیگر کدامند؟
نظر عمق نصب، ارتفاع نصب، محل ورود و خروج هادی، میزان فاصله از تجهیزات جانبی و نگهداری