تجهیزات اندازه‌گیری الکتریکی در تابلو برق با توجه به پارامترهای مختلف تعیین می‌شود. لوازم اندازه گیری در تابلو برق؛ شامل جریان، ولتاژ، ضریب قدرت، توان و … بوده که وظیفه آنها اندازه‌گیری و نمایش پارامترهای مختلف است.
وجود این تجهیزات در مدیریت و کنترل سیستم از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل باید کارایی و کیفیت لازم را داشته باشند. انواع تجهیزات اندازه‌گیری در تابلوهای برق کدام‌اند؟
در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا پرکاربردترین لوازم اندازه‌گیری که در تابلوهای برق مورد استفاده قرار می‌گیرند آشنا شوید.
10 مورد از پرکاربردترین لوازم اندازه گیری در تابلو برق
با توجه به نوع تابلو برق از تجهیزات متناسب با آن استفاده می‌کنند. در خرید تابلو برق اگر تاسیسات بزرگ باشد از دستگاه‌های مخصوص آن؛ مثل کسینوس فی متر، وارمتر و … استفاده می‌کنند. البته در مورد تاسیسات کوچک از دستگاه‌های رایج و معمولی بهره می‌برند. در ادامه با پرکاربردترین تجهیزات در تابلو برق آشنا می‌شوید.
آمپر متر
معمولا در آمپراژ پائین از آمپرمترهای تابلویی به طور مستقیم استفاده می‌کنند. نحوه قرارگیری آن به صورت سری با سیم‌ها فاز از طریق 3 آمپر متر است. البته در آمپراژ بالا از ترانس جریان برای اتصال استفاده می‌کنند. چرا که وصل‌کردن مستقیم در این حالت امکان‌پذیر نیست. همچنین در تاسیسات 3 فاز برای مشاهده جریان‌های هر کدام از فازها، 3 آمپر مختلف استفاده می‌کنند.
ولت متر
یکی از مهم‌ترین لوازم اندازه گیری در تابلو برق ولت متر بوده که به دو صورت دیجیتالی و آنالوگ ساخته شده است. معمولا از این دستگاه برای اندازه‌گیری ولتاژ استفاده می‌کنند. در تاسیسات فشار متوسط و بیشتر به صورت غیر مستقیم هر 3 فاز را به ترانس ولتاژ متصل می‌کنند، اما در سطح فشار ضعیف می‌توان هر 3 فاز را به طور مستقیم به کلید ولت وصل می‌کنند.
کسینوس فی متر
معمولا از این دستگاه در تاسیسات بزرگ رآکتیوی استفاده می‌کنند. برای نصب آن باید ورودی ولتاژ و جریان وجود داشته باشد. کسینوس فی متر از دسته لوازم‌های تک فاز هستند که نمایش پاور فکتور فازها را برعهده دارند. این دستگاه معمولا در بانک خازن‌ها نصب می‌شوند. همچنین بخش جریان آن از طریق رگولاتور خازن به شکل سری در می‌آید. البته برای مشاهده ضریب توان همه فازها باید از کلید کسینوس فی متر یا دستگاه‌های مجتمع دیجیتال و دستگاه اندازه‌گیری استفاده می‌کنند.
فرکانس متر
یکی دیگر از دستگاه‌های مهم لوازم اندازه گیری در تابلو برق، فرکانس متر است که فرکانس اندازه‌گیری شده شبکه را به صورت دیجیتال یا آنالوگ نمایش می‌دهد. این دستگاه در نوع آنالوگ خود به صورت ارتعاشی و عقربه‌ای تولید شده که قابلیت استفاده در تاسیسات دارای ژنراتور را دارد.
سنکروسکوپ
از سنسکروسکوپ معمولا در تاسیساتی که ژنراتور پارالل دارند استفاده می‌شود. در پروژه‌های بزرگتر از این دستگاه برای نیروگاه‌ها استفاده می‌کنند. در همه نیروگاه‌ها ژنراتورها با شبکه سراسری به نوعی پارالل هستند. سنکروسکوپ در تاسیسات پاراللی با برق شهر و جابجایی بدون خاموشی با یکدیگر پارالل می‌شوند.
وات متر
به طور کلی از وات مترهای دیجیتال یا آنالوگ، برای اندازه‌گیری توان عبوری از سیستم استفاده می‌کنند. وات مترها در شکل‌ها و انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شوند. این دستگاه نیز مثل کسینوس فی متر به جریان و ولتاژ ورودی نیاز دارد. البته ناگفته نماند که برای اندازه‌گیری توان رآکتیو از وار متر استفاده می‌کنند.
لوازم اندازه گیری در تابلو برق؛ اندازه‌گیری انرژی
همانطور که می‌دانید انرژی در واحد زمان محاسبه و اندازه گیری می‌شود. همچنین برای سنجش و ارزیابی آن از واحدهای مگاوات ساعت، کیلو وات ساعت و … استفاده می‌کنند. البته از این واحدها برای سنجش انرژی اکتیو بهره می‌برند. برای سنجش انرژی رآکتیو از واحدهای دیگری مثل مگا وار یا کیلو وار ساعت استفاده می‌کنند. همچنین ذکر این نکته ضروری است که سنجش انرژی با دستگاه‌های دیجیتال و آنالوگ می‌تواند انجام شود. همه این موارد در قیمت تابلو برق ساختمانی تاثیر می‌گذارند.
مولتی متر
برای سنجش و اندازه‌گیری پارامترهای مختلف در تابلو برق از چند دستگاه مختلف استفاده می‌کنند. به همین دلیل اندازه تابلو و حجم سیم‌کشی‌ها بسیار زیاد خواهند بود. معمولا برای این که کار اندازه‌گیری راحت‌تر و باکیفیت‌تر انجام شود از مولتی‌مترهای تابلویی استفاده می‌کنند. همچنین در حالت عادی و ساده این دستگاه جریان و ولتاژ فازهای مختلف را با فرکانس شبکه نشان می‌دهد. به همین دلیل نیازی به کلیدهای اندازه‌گیری و دستگاه‌های مختلف نیازی وجود نخواهد داشت.
پاور آنالایزر
یکی از دستگاه‌های پرکاربرد و مدرن لوازم اندازه گیری در تابلو برق، پاور آنالایزرها یا دستگاه‌های سنجش کیفیت توان هستند. این دستگاه‌ها اندازه‌گیری جریان، توان، ولتاژ، انرژی، اختلاف فاز، فرکانس و بسیاری موارد دیگر را در سنجش کیفیت توان برعهده دارند. همچنین از پارامترهای مهم سنجش کیفیت توان می‌توان به میزان هارمونیک مضرب، اضافه ولتاژ، THD ولتاژ و جریان، کاهش ولتاژ و … اشاره کرد. پاور آنالایزرها با توجه به نوع آنها کاربرد متنوعی دارند.
پاور متر
از این تجهیزات برای اندازه گیری انواع توان، ولتاژ و جریان استفاده می‌کنند. پاور متر اختلاف فاز بین میزان جریان و ولتاژ را بین فازها اندازه‌گیری می‌کند. البته این دستگاه می‌تواند جایگزین خوبی برای آمپر متر، ولت متر، فرکانس متر، کسینوس فی متر، وار متر و … است. پاور مترها هم با توجه به نوع برند آنها کاربردها و قابلیت‌های متنوعی دارند. امکانات بیشتر باعث جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات به شکل‌های مختلف می‌شود. همچنین بعضی از برندهای پاور متر ممکن است دارای نرم‌افزار برای ذخیره اطلاعات باشند.
جمع‌بندی
استفاده از تابلو برق برای کاربردهای مختلف نیازمند تجهیزات متناسب با آن است. در این مطلب 10 مورد از کاربردی‌ترین لوازم اندازه گیری در تابلو برق را معرفی کردیم. با شناخت کامل این تجهیزات انتخاب مناسبی برای تاسیسات برق خواهید داشت.
همانطور که اشاره شد وجود این تجهیزات در کنترل و مدیریت سیستم بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل گروه صنعتی پرشین تکنیک با هدف پاسخگویی به نیازهای فنی واحدهای صنعتی در زمینه‌های تامین، طراحی، ساخت و اجرای پروژه‌های برقی اقدام به فعالیت کرده است.