معرفی انواع تابلو برق

[toc]

کاربردهای انواع تابلو برق

همان‌گونه که بیان کردیم تابلو برق مانند تابلو برق ساختمانی به جعبه و محفظه‌ای گفته می‌شود که تجهیزات در آن  نگهداری می‌شود و به‌این‌ترتیب عملکرد سیستم الکتریک بهبود پیدا می‌کند. قبل از طراحی تابلو برق و وارد شدن آن به بازار، از اتصالات کوتاه استفاده می‌شد.
روشی که موجب بروز مشکلات عدیده‌ای در جریان برق شده و از کارایی مناسبی برخوردار نبود. بااین‌حال برای رفع این مشکلات و افزایش ضریب ایمنی، تابلو برق توسط متخصصین طراحی‌شده است.

تابلو برق درواقع به‌مانند یک کنتور برق جهت کنترل، حفاظت و مدیریت جریان برق مورداستفاده قرار می‌گیرد. با توجه به ساختار، عملکرد و کاربرد تابلوها، می‌توان آن‌ها را به دسته‌های مختلفی تقسیم نمود.

انواع تابلو برق از نظر سطح ولتاژ

تابلو برق‌ها را بسته به سطح ولتاژ می‌توان در سه دسته تقسیم بندی نمود.

• تابلو برق فشار ضعیف (LV)
• تابلو برق فشار متوسط (MV)
• تابلو برق فشار قوی (HV)

تابلو برق فشار ضعیف

تابلو برق فشار ضعیف که معمولاً اندازه‌های بزرگ‌تر از تابلو برق خانگی دارند، ولتاژ مورداستفاده در آن متناسب با ساختمان‌های تجاری و برخی ایستگاه‌های برق، ایستگاه‌های مبدأ و در کارخانه‌ها خواهد بود.
این نوع تابلو برق، خود در انواع مختلف مانند تابلوهای ایستاده، تابلوهای رومیزی و تابلوهای دیواری طراحی و تولید می‌شود. هرکدام از این تابلوها با خصوصیات و کاربرد متفاوتی که دارند می‌توانند در مکان‌های مختلف بازدهی مناسبی داشته باشند.

در ساخت این تابلو برق، انواع کنتاکتور ترانس‌ها، کلید اتوماتیک، کابلشو و سایر تجهیزات مورداستفاده قرار می‌گیرند. تجهیزات مورداستفاده در این تابلو تفاوت فراوانی با تابلو برق‌های فشارقوی و متوسط دارند.

تابلو برق فشار متوسط

چنانچه در یک مکان با ولتاژ برق هزار الی 63 هزار ولت باشیم، استفاده از تابلو برق فشار متوسط گزینه‌ای کاربردی خواهد بود. همانگونه که در مطلبی به طور مفصل برای شما تابلو برق فشار متوسط را شرح دادیم، برای ایمنی محفظه‌های این تابلو برق از گازهای SF6 استفاده می‌شود. این تابلو در انواع مختلفی طراحی می‌ شود. کارشناسان معتقدند بهترین تابلو برای ولتاژ سطح متوسط، تابلویی است که از گاز SF6 بهره‌مند خواهد بود.

در مراکزی که با هدف توزیع جریان برق یا انتقال آن فعالیت می کنند، بهترین گزینه استفاده از تابلو برق فشار متوسط خواهد بود. اشباع کردن محفظه تابلو برق فشار متوسط با گاز هگزاپلوئید گوگرد، ایمنی فوق‌ العاده‌ ای برای اپراتور به وجود خواهد آورد.

تابلو برق فشار قوی

در بسیاری از مکان‌های صنعتی و کارخانه‌ها نیاز به تابلو برق فشار قوی خواهیم داشت. این تابلو برق قابلیت عملکرد در بازه ولتاژ ۶۳ هزار تا ۴۰۰ هزار ولت را به‌راحتی خواهد داشت. تجهیزات مورداستفاده در تابلو برق فشارقوی با بالاترین سطح استاندارد تولید می‌شوند. از اجزای اصلی این تابلو برق می‌توان به کلید عایق، کلید قطع کن، بریکرها، کنتاکتورها و فیوزها اشاره کرد.

در طراحی تابلو برق فشار قوی شرایطی ایجاد می‌شود که بتوان به خوبی با کنترل جریان، تابلو برق را اداره کرد. به جهت حفاظت الکتریکی تجهیزات استانداردی در این تابلو برق نصب نخواهد شد. این تجهیزات به خوبی می‌توانند اندازه و شدت خطا را بررسی کرده و با ایزوله کردن سیستم، قسمت‌های عیب دار را از مدار خارج کنند.

انواع تابلو برق از نظر مکان نصب

علاوه‌بر میزان و سطح ولتاژ، تابلو برق ها را به جهت مکان نصب، می‌توان در دسته‌های مختلف تقسیم بندی نمود. بسته به محل مورد نیاز برای نصب تابلو برق، شما می‌توانید از گزینه مناسب استفاده نمایید. از لحاظ مکان نصب تابلو برق‌ها به دو دسته تابلو برق بیرونی و تابلو برق درونی تقسیم می‌شوند.

تابلو برق بیرونی

این تابلو برای بودن در فضای باز، عملکرد بهتری نسبت به تابلو برق‌های درونی خواهد داشت. تابلو برق بیرونی باید به خوبی در مقابل عوامل جوی از تجهیزات محافظت کرده و دارای ساختمان خاصی باشد.

در ساخت این تابلو برق استفاده از ورق حداقل ۲ میلی‌متری ضروری است. علاوه بر این تابلو برق بیرونی با مجهز شدن به قفل، امکان دسترسی افراد به تجهیزات درونی را نخواهد داد. رنگ‌آمیزی تابلو برق بیرونی باید به‌گونه‌ای باشد که مقاومت بالایی در برابر نور آفتاب از سایر عوامل جزئی داشته باشد.

بر حسب نیاز، این تابلو برق تا ۴۰ سانتی‌متر و ارتفاع آن تا ۱۲۰ سانتی‌متر طراحی می‌شود. تابلو برق بیرونی را در سطح شهر می‌توان مشاهده نمود و معمولاً بر روی سکویی به ارتفاع ۲۰ الی ۲۵ سانتی‌متر نصب می‌شود. نحوه دسترسی به تجهیزات درون تابلو برق بیرونی به‌گونه‌ای است که اپراتور از جلو قادر خواهد بود به‌طور کامل تجهیزات را موردبررسی قرار دهد.

تابلو برق درونی

این نوع تابلو برق که مکان مورد استفاده آن‌ها به صورت سرپوشیده است، وظیفه حفاظت از تجهیزات در مکان سرپوشیده را برعهده دارد. تابلو برق‌های درونی در انواع مختلف مانند ایستاده، دیواری، تابلو برق با درب دسترسی از جلو و تابلو برق با درب دسترسی از دو طرف طراحی و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تابلو برق‌های درونی ایستاده با استفاده از ورق بدنه ۲ میلیمتری و اسکلت نگهدارنده، نبشی آهنی یا پروفیلی، بر روی اتاقک کابل یا فوندانسیون مهره می شود.

انواع تابلو برق از نظر کاربرد

یکی دیگر از انواع دسته‌بندی تابلو برق، دسته‌بندی بر اساس کاربرد است. بسته به عملکرد آن‌ها و مکان مورد نیاز می‌توان از انواع تابلو برق‌ها استفاده نمود. به طور کلی از نظر کاربرد می‌توان تابلو برق‌ها را در دو دسته تابلو برق توزیع و تابلو برق کنترل تقسیم‌بندی نمود.

تابلو برق توزیع

در مکان‌هایی که نیاز به توزیع انرژی الکتریکی و جمع‌‌آوری آن داریم، تابلو برق توزیع به کار برده می‌شود. بسته به مکان مورد نیاز این تابلو برق در ابعاد مختلف با کاربردهای خاص طراحی و ساخته می‌شود. شبکه سراسری معمولاً به عنوان ورودی این تابلو برق و مصرف کننده به عنوان خروجی معرفی می‌‍‌شوند. استفاده از ترمینال معمولاً برای اتصال تابلو به ورودی و خروجی کاربردی خواهد بود.

تابلو برق توزیع به عنوان منبع تغذیه یا حفاظت بالا برای ماشین آلات و تابلوهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از ادوات مختلفی مانند MCCB و MCB تقسیم‌بندی جریان در این تابلو برق با در نظر گرفتن اندازه کابل‌ها، سیستم حفاظت و شینه‌های مسی صورت می‌گیرد.

تابلو برق کنترل

در طراحی و ساخت این تابلو برق با استفاده از تجهیزات مختلف می‌‌توان وضعیت سیستم را بررسی نمود. این تابلو برق با بهره گیری از این تجهیزات و با بررسی کردن سیستم می‌‌تواند اطلاعات را نمایش دهد و در صورت نیاز می‌توان با انجام تغییرات توسط اپراتور، نیازهای شبکه برق را برطرف نمود.

انواع تابلو برق از نظر ساختار

تا کنون برای شما انواع تابلو برق از نظر سطح ولتاژ، کاربرد و مکان نصب را توضیح داده ایم. علاوه بر این دسته دیگری از تابلو برق ها از نظر ساختار طراحی و مورد استفاده قرار می گیرند. معمولاً تابلو برق ها از نظر ساختار را به دو دسته تقسیم می کنند:

تابلوهای METAL ENCLOSED

طراحی این تابلو به شکل منحصر به فرد بوده و تمام بسته به صورت فلزی خواهد بود. تمام تجهیزات الکتریکی نصب شده در این تابلو اعم از ترانس های جریان و ولتاژ، شینه‌ ها، کلیدها و لوازم اندازه گیری باید در داخل تابلو نصب شوند.

تابلوهای METAL CLAD

دسته دیگری از تابلوها از نظر ساختار این نوع از تابلوها خواهند بود. طراحی این تابلو به گونه‌ ای است که در ساختار آن ها نرم افزارهای مختلفی را می‌ توان به صورت تفکیک شده مشاهده نمود. این سبک طراحی موجب می شود که چنانچه در یکی از محفظه ها خطایی اتفاق بیفتد، سایر محفظه ها با مشکل مواجه نشوند. محفظه ها به صورت جداگانه با جلوگیری از انتقال خطا موجب می شوند که دیگر قطعات در سایر بخش ها محفوظ مانده و از آسیب رسیدن به آن ها جلوگیری می کند.

انواع تابلو از نظر ایستایی

این نوع دسته بندی تابلو نیز گونه های مختلفی را برای ما معرفی خواهد کرد. تابلو برق ها را از نظر ایستایی می توان به سه دسته ایستاده، دیواری و تابلوهای فشار ضعیف کشویی تقسیم بندی نمود.

تابلو ایستاده

این نوع تابلو خود حالت ایستا داشته و برای مهار آن از قطعه یا سازه دیگری استفاده نمی شود. معمولاً تابلوهای موتورخانه از نوع ایستاده بوده و نیاز به تکیه دادن بر چیزی نخواهند داشت.

تابلو دیواری

تابلوهای دیواری معمولاً با نصب شدن بر روی دیوار عملکرد مناسبی خواهند داشت. این تابلوها را می توان علاوه بر روی سطح دیوار، درون دیوار نیز جاسازی نمود. تابلوهای نصب شده بر روی سطح دیوار را روکار و تابلوهای جاسازی شده درون دیوار‌ را تابلوهای توکار می نامند.

تابلوهای فشار ضعیف کشویی

استفاده از این تابلو امروزه به شکل گسترده در مکان های مختلف انجام می‌ گیرد. در صنعت برق و در تابلوهای توزیع و مدارات استفاده از تابلوهای فشار ضعیف کشویی به بیشترین حد انجام می گیرد. ساختار این تابلو به گونه‌ ای است که در دو نوع ورودی و خروجی طراحی و ساخته می‌ شوند. علاوه بر این به هنگام طراحی این تابلو تعداد معینی کشو دارای در خروجی نصب می شود.

برای اندازه کشو با بررسی ابعاد تجهیزات درونی آن و جریان فیزیکی سایت ها تصمیم گیری خواهد شد. از جمله این تجهیزات می توان به کلیدها، کنتاکتور و بی متال اشاره کرد.

سایر تابلو برق ها

در دسته بندی تابلو برق ها از لحاظ کاربرد و ساختار معمولاً به لحاظ متحرک بودن نیز می‌ توان تابلوها را دسته بندی نمود. هنگامی که برخی از تابلوها مانند تابلوهای METAL CLAD با آسیب دیدگی مواجه شوند، می توان در اسرع وقت با جایگزینی سیستمی مناسب مشکل به وجود آمده را رفع نمود.

به کمک تابلوهای کشویی چنانچه قطعات و بخشی از تابلو با مشکل مواجه شود، می‌ توان به سرعت و در عملیاتی تعمیراتی، تابلو متحرک را جایگزین نمود.